اندازه گیری عوامل فیزیکی و شیمیایی

شرکت : آمایش سامان شهر

شماره ثبت : 15036

کد اقتصادی : 14012116692

شناسه ملی:14012116692

مدیرعامل و مسول فنی : ساسان جهانگرد دهکردی 

سال تاسیس : 1402/04/12

شرکت اندازه گیری عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار 

آزمایشگاه معتمد سازمان محیط زیست

فعال در زمینه بررسی و پایش مشاغل سخت و زیان آور

طراحی و اجرا انواع سیستم های تهویه با ضمانت عملکرد مطلوب

 

شماره کارگاه(سازمان تامین اجنماعی) : 9048226662

آدرس : چهارمحال بختیاری ، شهرستان شهرکرد ، حدفاصل چهارراه بازار و فلکه فردوسی ، ابتدای خیابان ملت ، ساختمان ارغوان ، طبقه ی 2 

کد پستی : 8816864814

مشخصات مسؤول فنی : کارشناس بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی ایران _ تهران

 

 

✔️دارای افتخار همکاری با بیش از 100 شرکت ، بیمارستان و مرکز درمانی ، صنایع مختلف ، ارگان ها و سازمان های متفاوت و ... 

✔️اولین شرکت اندازه گیری عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار در شهرکرد 

✔️اولین شرکت سطح 2 در زمینه ی اندازه گیری عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار 

 

 

همکاری با آزمایشگاه های مورد تایید سازمان محیط زیست در زمینه پایش های زیست محیطی

 

 

اهداف اندازه‌گیری عوامل فیزیکی و شیمیایی در محیط کار:

 1. تشخیص و شناسایی خطرات محیطی:

 • شناسایی منابع و نوع آلاینده‌های فیزیکی (مثل صدا، حرارت، تشعشعات) و شیمیایی (مثل گازها، بخارات، گرد و غبار) موجود در محیط کار.

 2. ارزیابی میزان مواجهه کارکنان:

 • اندازه‌گیری غلظت یا شدت عوامل فیزیکی و شیمیایی به منظور تعیین سطح مواجهه واقعی کارکنان با این عوامل.

 3. مقایسه با استانداردها و حدود مجاز:

 • ارزیابی نتایج اندازه‌گیری در مقابل حد مجاز مواجهه شغلی (Occupational Exposure Limits - OELs) که توسط سازمان‌های بهداشت حرفه‌ای تعیین شده‌اند.

 4. پیشگیری از بیماری‌ها و آسیب‌های شغلی:

 • با کنترل و کاهش مواجهه به عوامل زیان‌آور، پیشگیری از بروز بیماری‌های حاد و مزمن شغلی مانند بیماری‌های تنفسی، سوزش چشم، کاهش شنوایی، سرطان و غیره.

 5. تعیین نیاز به اقدامات اصلاحی و کنترلی:

 • شناسایی نقاط ضعف در سیستم‌های کنترل مهندسی، تجهیزات حفاظت فردی و روش‌های کاری برای بهبود شرایط ایمنی.

 6. ارزیابی اثربخشی کنترل‌ها:

 • بررسی اینکه اقدامات کنترلی مانند تهویه، جداسازی منبع، استفاده از محافظ‌ها تا چه حد در کاهش مواجهه موفق بوده‌اند.

 7. مستندسازی و گزارش‌گیری:

 • ثبت مستندات برای رعایت قوانین و مقررات بهداشتی، همچنین پاسخگویی در صورت بروز حوادث یا بازرسی‌های قانونی.

 

⸻

 

عوامل فیزیکی رایج که اندازه‌گیری می‌شوند:

 • صدا (Noise)

 • حرارت و رطوبت

 • تشعشعات (مثل تشعشعات یونیزان و غیر یونیزان)

 • لرزش (Vibration)

 • نور و تابش نوری

 

عوامل شیمیایی رایج که اندازه‌گیری می‌شوند:

 • گازها (مثل دی‌اکسید کربن، منوکسید کربن، آمونیاک)

 • بخارات (مثل بنزن، تولوئن)

 • گرد و غبار (مثل گرد و غبار سیلیکوزیس، آزبست)

    

                      

 

 

اندازه گیری عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا این اطلاعات به ما کمک می کنند تا محدوده های ایده آل برای عوامل مختلف را تعیین کنیم و از سلامت و ایمنی کارکنان در محیط کار پشتیبانی کنیم. 

برخی ازعوامل فیزیکی که باید در محل کار اندازه گیری شوند عبارتند از دما، رطوبت، نور، صدا و وضعيت هوا.

برای نمونه، دمای مناسب در محل کار باعث جلوگیري از خستگي زودرس و بيماري‌های ناشي از گرما يا سردي مي‌شود. همچنین، رطوبت مناسب باعث جلوگیري از خشك شدن پوست و تنفس بهتر كاركنان مي‌شود.

عوامل شيميائي نيز بسيار حائز اهميت هستند. به عنوان مثال، غلظت گازهای آلوده در هوا (مانند گاز كربن دي‌اكسید) يك عامل خطر سلامت كاركنان است. همچنین، غلظت صحيح و مناسب تركيبات شيميائى در هواى كارگاه باعث جلوگيرى از حادثات شديدى می شود.

 

روش‌های نمونه‌برداری عوامل فیزیکی

 

الف) صدا (Noise)

 • دستگاه: صوت‌سنج (Sound Level Meter)

 • روش: اندازه‌گیری شدت صوت به دسی‌بل (dB) در نقاط مختلف محیط کار.

 • نمونه‌برداری: معمولاً نمونه‌برداری لحظه‌ای یا نمونه‌برداری طولانی (TWA - Time Weighted Average) طی یک شیفت کاری.

 

ب) حرارت و رطوبت

 • دستگاه: ترمومتر، هیدرومتر، WBGT Meter (Wet Bulb Globe Temperature)

 • روش: اندازه‌گیری دما و رطوبت نسبی در محیط، همچنین شاخص WBGT برای ارزیابی استرس حرارتی.

 

ج) لرزش (Vibration)

 • دستگاه: ویبرومتر

 • روش: اندازه‌گیری شدت لرزش روی بدن انسان (مثل دست یا کل بدن).

 

د) تشعشعات

 • دستگاه: شمارنده‌های پرتو (Geiger counter)، اسپکترومترها و دتکتورهای تخصصی بسته به نوع تشعشع.

 • روش: اندازه‌گیری شدت تشعشعات یونیزان یا غیر یونیزان در واحدهای مناسب.

 

2. روش‌های نمونه‌برداری عوامل شیمیایی

 

الف) گازها و بخارات

 • نمونه‌برداری فعال:

 • استفاده از پمپ‌های نمونه‌برداری هوای قابل حمل که هوا را از محیط به داخل یک لوله یا فیلتر مخصوص هدایت می‌کنند.

 • جذب آلاینده‌ها در جاذب‌های شیمیایی (مثل کربن فعال، سیلیکازل) یا فیلترهای مخصوص.

 • نمونه‌برداری غیرفعال:

 • استفاده از دتکتورهای منفعل (Diffusive samplers) که بدون نیاز به پمپ، آلاینده‌ها را جذب می‌کنند.

 • آنالیز نمونه‌ها:

 • آزمایشگاه‌ها معمولاً از کروماتوگرافی گازی (GC)، طیف‌سنجی جرمی (MS) و سایر روش‌های شیمیایی برای تعیین میزان آلاینده استفاده می‌کنند.

 

ب) گرد و غبار

 • نمونه‌برداری با فیلترهای فیبر شیشه‌ای یا نایلونی:

 • استفاده از پمپ‌های هوا برای جمع‌آوری ذرات معلق روی فیلتر.

 • آنالیز وزنی یا شیمیایی:

 • وزن کردن فیلتر قبل و بعد از نمونه‌برداری یا انجام آزمون‌های شیمیایی برای شناسایی نوع ذرات.

 

3. اقدامات بعد از نمونه‌برداری

 • ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه معتبر

 • تجزیه و تحلیل داده‌ها و مقایسه با استانداردهای حد مجاز مواجه

 

حضور در دوره بازآموزی مسئولین فنی شرکت های خدمات بهداشت حرفه ای توسط دانشگاه علوم پرشکی تهران

 

1. هدف از تهویه اتاق عمل

 • تامین هوای پاک، بدون آلودگی و ذرات معلق

 • کنترل دما و رطوبت بهینه برای آسایش بیمار و پرسنل

 • حذف بوهای نامطبوع و آلاینده‌ها

 • کاهش خطر عفونت‌های بیمارستانی و آلودگی هوا

 

⸻

 

2. استانداردهای کلی سیستم تهویه اتاق عمل

 

الف) تعداد تعویض هوا (Air Changes per Hour - ACH)

 • معمولاً حداقل ۱۵ تا ۲۰ بار تعویض هوا در ساعت توصیه می‌شود.

 • در برخی استانداردها حتی تا ۲۵ بار نیز توصیه شده است.

 

ب) فیلترهای هوا

 • استفاده از فیلترهای HEPA (High Efficiency Particulate Air) با کارایی بالا که توانایی حذف ۹۹.۹۷٪ ذرات ۰.۳ میکرون را دارند.

 • فیلترهای اولیه (pre-filters) برای حذف ذرات بزرگ‌تر قبل از ورود هوا به فیلتر HEPA.

 

ج) فشار مثبت هوا

 • اتاق عمل باید دارای فشار مثبت نسبت به فضاهای مجاور باشد.

 • این موضوع مانع ورود هوای آلوده از محیط‌های دیگر به اتاق عمل می‌شود.

 

د) کنترل دما و رطوبت

 • دما معمولاً بین ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد تنظیم می‌شود.

 • رطوبت نسبی بین ۳۰ تا ۶۰ درصد برای جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها و ایجاد آسایش.

 

ه) جهت جریان هوا

 • جریان هوا باید از سقف به سمت کف باشد (Downward Laminar Flow) تا ذرات معلق را به سمت پایین هدایت کند و آنها را از اتاق خارج کند.

 • طراحی سیستم به گونه‌ای باشد که جریان هوا یکنواخت و بدون گردابه باشد.

 

⸻

 

3. استانداردهای بین‌المللی مهم

 • ASHRAE 170: استانداردهای تهویه بیمارستانی که شامل تهویه اتاق عمل است.

 • CDC Guidelines for Environmental Infection Control in Health-Care Facilities: راهنمای کنترل عفونت محیطی.

 • ISO 14644-1: استاندارد کلاس‌بندی اتاق‌های تمیز که برای اتاق عمل هم کاربرد دارد.

 • AORN Guidelines: انجمن پرستاران اتاق عمل که راهنمای استانداردهای تهویه و پاکیزگی را ارائه می‌دهشرکت بهداشت حرفه ای

 

استاندارد اندازه‌گیری بیوآیروسل‌های هوابرد در بهداشت حرفه‌ای

 

1. تعریف بیوآیروسل (Bioaerosol)

 • ذرات معلق در هوا که شامل میکروارگانیسم‌ها (باکتری، ویروس، قارچ، اسپور، اندوتوکسین‌ها) یا مواد بیولوژیکی از آنها هستند.

 

2. هدف اندازه‌گیری

 • شناسایی، کمّی‌سازی و کنترل میزان بیوآیروسل‌ها در محیط کار برای جلوگیری از بیماری‌های تنفسی و عفونت‌های شغلی.

 

3. روش‌ها و استانداردهای اندازه‌گیری

 • استانداردهای جهانی و منابع مهم:

 • NIOSH Method 0800: روش نمونه‌برداری و آنالیز بیولوژیکی بیوآیروسل‌ها.

 • OSHA Bioaerosol Sampling: دستورالعمل‌های سازمان ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا.

 • ISO 14698-1 & ISO 14698-2: استانداردهای کنترل آلودگی زیستی در اتاق‌های تمیز و محیط‌های کنترل شده.

 • ACGIH Bioaerosols Guidelines: راهنمای انجمن بهداشت صنعتی آمریکا برای مواجهه با بیوآیروسل‌ها.

 

4. روش‌های نمونه‌برداری

 • نمونه‌برداری فعال (Active Sampling):

 • استفاده از نمونه‌بردارهای هوا مانند اسپکترومترهای بیولوژیکی، اسپکترومترهای نمونه‌برداری آیرودیفرانسیل (Andersen sampler)، نمونه‌بردارهای استریپتومیست، سپراتورهای سیکلونیک.

 • حجم مشخصی از هوا با پمپ به داخل دستگاه کشیده می‌شود و ذرات بیولوژیکی روی صفحه کشت یا فیلتر جمع می‌شوند.

 • نمونه‌برداری غیرفعال (Passive Sampling):

 • استفاده از صفحات کشت یا تریپ‌های چسبنده که به مدت معین در محیط قرار می‌گیرند و ذرات را به صورت طبیعی جذب می‌کنند.

 • این روش کمتر دقیق است ولی برای ارزیابی کلی و ساده کاربرد دارد.

 

5. آنالیز نمونه‌ها

 • شمارش کلنی‌های باکتری یا قارچ روی صفحات کشت (CFU/m³: Colony Forming Units per cubic meter)

 • تشخیص و تعیین نوع میکروارگانیسم‌ها با استفاده از میکروسکوپ، کشت اختصاصی و روش‌های مولکولی (PCR)

 • تعیین غلظت بیوآیروسل به صورت عددی بر اساس حجم هوای نمونه‌برداری شده.

 

6. حدود مجاز مواجهه (Occupational Exposure Limits)

 • متأسفانه، هنوز برای اکثر بیوآیروسل‌ها حد مجاز رسمی جهانی مشخص نشده، اما بعضی کشورها یا سازمان‌ها مقادیر توصیه‌ای ارائه کرده‌اند، مثل:

 • حد مجاز کلی برای ذرات بیولوژیکی (مثلاً 1000 CFU/m³)

 • توصیه به حفظ حداقل میزان ممکن (ALARA - As Low As Reasonably Achievable)

 

7. کنترل و مدیریت مواجهه

 • تهویه مناسب با فیلترهای HEPA

 • استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (ماسک‌های N95 یا بالاتر)

 • کنترل منابع آلودگی و بهداشت محیط کار