تماس با ما
خرید ضایعات
در سالهای اخیر، صنعت جمعآوری و بازیافت ضایعات در شهر سیرجان رشد چشمگیری داشته است. سیرجان به عنوان یکی از شهرهای صنعتی استان کرمان، با دارا بودن کارخانجات متعدد، مراکز فلزی و صنعتی، نقش مهمی در تأمین مواد بازیافتی کشور ایفا میکند. با افزایش توجه به حفظ محیط زیست و کاهش مصرف منابع طبیعی، اهمیت فعالیت در حوزه ضایعات بیش از پیش احساس میشود. این صنعت، که در گذشته بیشتر به صورت سنتی و غیررسمی اداره میشد، اکنون با ورود سرمایهگذاریهای جدید و تکنولوژیهای نوین، به سمت ساختارمند شدن پیش میرود. سیرجان، با موقعیت استراتژیک خود در نزدیکی معادن و صنایع بزرگ، خوراک مناسبی برای این چرخه بازیافت فراهم میآورد.
این سند به تفصیل به جنبههای مختلف صنعت ضایعات در سیرجان، از انواع مواد جمعآوری شده تا تأثیرات اقتصادی و محیط زیستی آن میپردازد.

انواع ضایعات در سیرجان
فعالیتهای صنعتی و مصرفی گسترده در سیرجان منجر به تولید طیف وسیعی از پسماندها میشود که قابلیت بازیافت دارند. دستهبندی دقیق این ضایعات برای مدیریت صحیح و افزایش بهرهوری بازیافت ضروری است.
۱. ضایعات فلزی (فلزات آهنی و غیرآهنی)
این بخش، مهمترین سهم را از لحاظ ارزش اقتصادی در بازار ضایعات سیرجان دارد، عمدتاً به
دلیل وجود صنایع بزرگ معدنی و ذوب در منطقه.
الف. ضایعات آهن و فولاد
این دسته شامل:
اسکرپ ساختمانی: بقایای سازههای فلزی، میلگرد، تیرآهن و قوطیهای قدیمی ناشی از تخریب یا نوسازی پروژههای عمرانی در سطح شهر و حومه.
ضایعات صنعتی سنگین: قطعات شکسته ماشینآلات قدیمی، ضایعات ناشی از فرآیندهای ریختهگری و برش در کارخانجات محلی. وزن و حجم بالای این ضایعات نیازمند تجهیزات سنگین برای بارگیری و حمل است.
ب. ضایعات فلزات غیرآهنی (Non-Ferrous Metals)
این فلزات به دلیل ارزش ذاتی بالا و کاربرد حیاتی در صنایع الکترونیک و خودروسازی، بازار بسیار پررونقی دارند:
مس (Copper): شامل سیمهای برق قدیمی، لولهها، رادیاتورها و قطعات الکترونیکی معیوب. مس به دستههای مختلفی مانند مس سبک، مس خشک، و مس کاتد تقسیم میشود که هر کدام قیمت متفاوتی دارند.
آلومینیوم (Aluminum): قوطیهای نوشیدنی، پروفیلهای پنجره و درب، ضایعات ریختهگری و قطعات خودرو. بازیافت آلومینیوم نیازمند صرف انرژی بسیار کمتری نسبت به تولید اولیه (از بوکسیت) است.
سرب و برنج: معمولاً از باتریهای مستعمل (سرب) و اتصالات لولهکشی یا شیرآلات قدیمی (برنج) به دست میآیند.

۲. ضایعات پلاستیک و پلیمر
با گسترش مصرف محصولات بستهبندی، حجم ضایعات پلاستیکی در سیرجان قابل توجه است. بازیافت این مواد نقش حیاتی در کاهش آلودگی بصری و خفگی منابع آب دارد.
PET (پلیاتیلن ترفتالات): بطریهای نوشیدنی.
HDPE (پلیاتیلن با چگالی بالا): گالنها و ظروف شوینده.
PVC (پلیوینیل کلراید): لولهها و اتصالات ساختمانی.
فرآوری این مواد شامل خردایش، شستشو و گرانولسازی مجدد است تا به عنوان ماده اولیه در تولید محصولات جدید (مانند لوله، کیسه زباله یا ظروف غیرخوراکی) استفاده شوند.

۳. ضایعات سلولزی (کاغذ و مقوا)
از مراکز اداری، بانکها، فروشگاههای بزرگ و مراکز توزیع جمعآوری میشوند.
مقوای فلوتدار (کارتن): مهمترین بخش این گروه که نقش محوری در بستهبندی صنعتی ایفا میکند.
کاغذ تحریر و روزنامه: این مواد برای تولید کاغذ روزنامه یا مقوای فشرده بازیافت میشوند.
۴. ضایعات ویژه و الکترونیکی (E-Waste)
اگرچه حجم آنها کمتر است، اما به دلیل وجود مواد خطرناک و فلزات گرانبها (مانند طلا و پلاتین در بردهای الکترونیکی)، نیاز به روشهای بازیافت تخصصی دارند. این شامل کامپیوترهای قدیمی، تلفنهای همراه، و تجهیزات اداری مستعمل است.
مزایای بازیافت برای اقتصاد سیرجان
تأثیر صنعت بازیافت فراتر از پاکیزگی شهر است و به طور مستقیم بر پویایی اقتصادی منطقه اثر میگذارد.
۱. اشتغالزایی پایدار
این صنعت صدها فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده است:
جمعآوری و تفکیک: نیاز به نیروی کار دستی برای تفکیک مواد پیچیده (مانند کابلها یا ضایعات الکترونیکی).
حملونقل و لجستیک: رانندگان، بارچینها و کارشناسان تدارکات.
فرآوری: اپراتورهای دستگاههای پرس، شریدرها و خطوط گرانولسازی.
۲. کاهش هزینههای تولید صنعتی
برای کارخانههای ذوب و تولید، خرید ضایعات به عنوان ماده اولیه، اغلب به مراتب ارزانتر از واردات یا استخراج مواد خام اولیه است. به عنوان مثال، بازیافت آلومینیوم تقریباً (۹۵%) انرژی مورد نیاز برای تولید آلومینیوم اولیه را صرفهجویی میکند

۳. جلوگیری از آلودگی محیط زیست و کاهش دفن پسماند
شهرداری سیرجان با مدیریت صحیح پسماندهای قابل بازیافت، هزینههای مربوط به دفن زباله در لندفیلها را کاهش میدهد. این امر از آلودگی خاک و آبهای زیرزمینی جلوگیری میکند. با افزایش نرخ بازیافت، عمر مفید لندفیلهای موجود به تأخیر میافتد.
۴. افزایش گردش مالی و رشد بنگاههای کوچک و متوسط (SMEs)
فعالیت مستمر در بازار ضایعات، جریان نقدینگی را در سطح شهر افزایش میدهد. همچنین، بسیاری از کسبوکارهای کوچک که در زمینه بازیافت تخصص دارند، به زنجیره تأمین صنایع بزرگتر متصل شده و به رشد کلی اقتصاد محلی کمک میکنند.
نتیجه
صنعت ضایعات در سیرجان نهتنها منبع درآمد مهمی برای بسیاری از شهروندان است، بلکه نقش بسزایی در حفظ محیط زیست و توسعه پایدار منطقه دارد. این بخش از اقتصاد، با تبدیل “پسماند” به “کالای با ارزش افزوده”، زنجیره تأمین صنایع داخلی را تقویت کرده است. با افزایش آگاهی عمومی در مورد تفکیک از مبدأ و حمایت نهادهای دولتی و شهرداری در تسهیل زیرساختهای بازیافت (مانند ایجاد نقاط جمعآوری مکانیزه)، میتوان این بخش را به یکی از پایههای اصلی اقتصاد سبز و چرخهی اقتصاد چرخشی در منطقه تبدیل کرد. سرمایهگذاری در تکنولوژیهای پیشرفته تفکیک، آینده این صنعت را در سیرجان روشنتر خواهد ساخت.


